د طالبانو مشر هبت الله اخوندزاده په پېژندپاڼو کې د ښځو د انځور لګولو د څرنګوالي په تړاو حکم صادر کړی، چې له نن وروسته پېژندپاڼو کې د ښځو انځور لګول جبري نه، بلکې اختیاري دي. په دغو سندونو کې راغلي، د طالبانو دارالافتاء په تذکرو کې یوازې د بهرمېشتو ښځو انځور لګونې ته اجازه ورکړې.
ګارډین ورځپاڼې ویلي، چې طالبانو په افغانستان کې پر هغو سینګارتونونو د بندیز تازه امر صادر کړی، چې له ۲۰۲۳ کال را وروسته په پټه فعالیت کوي. طالبانو د یادو سینګارتونونو ښځینه څښتنانو ته امر کړی چې که تر یوې میاشتې خپل کار بند نه کړي، وبه نیول شي.
د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان په دغه هېواد کې د «حجاب او عفاف» په نوم د تصویب شوي قانون په تړاو ویلي، د حجاب او عفت تر منځ واټن ډېر دی، یعنې «که یوه ښځه له ایرانه بهر ژوند کوي او پر سر څادري او یا هم ټيکری نه لري، دا په دې معنا نده چې هغه بې عفته ده»
د طالبانو د لوړو زده کړو وزیر ندا محمد ندیم، چې د نجونو د زده کړو مخالف ګڼل کېږي، د دیني زده کړو ترڅنګ عصري زده کړې د دنیا او اخرت د سرلوړۍ لامل ګڼي، په داسې حال کې چې د دغه ډلې د امربالمعروف وزیر، څه موده وړاندې یوازې پر دیني زده کړو ټينګار درلود او عصري زده کړې یې مباح ګڼلې وې.
د بشري حقونو د نړۍ والو وکیلانو ټولنه وايي، افغانستان کې په تېرو څلورو کلنو کې د طالبانو تر واک لاندې نجونې او ښځې په منظم ډول د بشري حقونو له سرغړونو او بدترین بشري ناورین سره مخ دي. دغه ادارې پر نړیوالو ټينګار او غږ کړی، چې د طالبانو کړنې باید وغندي.
د ملګرو ملتونو د ښځو د څانګې (UN Women) په تازه راپور کې ویل شوي چې که څه هم د طالبانو له لوري د نجونو د منځني تعلیم پر وړاندې بندیز لا هم پر ځای دی، خو د افغانستان د خلکو ډېری برخه د نجونو د زده کړو ملاتړ کوي.
د افغانستان د رسنیو ملاتړ سازمان د ښځینه خبریالانو د عدالت غوښتنې کمېټې په یوې خپره کړې اعلامیه کې ویلي، چې د طالبانو وروستی اقدام چې په یوې خبري غونډه کې یې د ښځینه خبریالې غږ په قصدي ډول پرې کړ، د بیان د ازادۍ او بشري حقونو ښکاره نقض دی.
د کندهار ښار د امر بالمعروف محتسبانو هټیوالو او په ځانګړي توګه د سینګار توکو پلورونکو ته امر کړی، چې «له چادري پرته د تور حجاب استفاده کوونکې ښځې به هټیو ته نه پرېږدئ او سودا مه ورکوئ». هټیوالو ته طالبانو امر کړی، چې یوازې به د شنو چادریو والا ښځو ته سودا ورکوي.
درېیو افغان مېرمنو چې له پاکستانيانو سره یې ودونه کړي، د اسلاماباد له سترې محکمې غوښتنه کړې چې له دغه هېواده د هغوی د اېستلو مخه ونیسي او د دایمي استوګنې اجازه ورکړي.
د پاکستان اېکسپرېس ټربیون ورځپاڼې سېشنبه (د وږي ۴مه) راپور ورکړی، پاکستاني چارواکو پرېکړه کړې چې ۱۶ کلنه افغانه نوشابه او د هغې مور بېرته افغانستان ته واستوي. دا کار تر هغه وروسته کېږي، چې په راولپنډۍ کې د هغې د جبري واده هڅه ناکامه شوه.
د بشري حقونو د څار سازمان د اسیا څانګې څېړونکې فرشته عباسي په خپلو تازه څرګندونو کې ویلي، چې د طالبانو له بیا واکمنېدو څلور کاله وروسته د افغان ښځو ژوند په یو ژور بشري ناورین بدل شوی دی.
دغه سیالۍ چې په فرانسه کې د بېلابیلو ورزشي رشتو د لوبغاړو ترمنځ ترسره شوې، زکي وطن دوست او مرتضی احمدي پهکې د افغانستان په استازولۍ او د ښځو د ملاتړ په موخه ګډون کړی دی.
د ترکیې د ولسمشر مېرمن امینه اردوغان د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ مېرمنې میلانیا ټرمپ څخه په یوه لیک کې غوښتنه کړې، چې د اسراییل لومړي وزیر سره دې د غزې د ماشومانو د کړاوونو په اړه خبرې وکړي او خپل غږ پورته کړي.
د ننګرهار لپاره د طالبانو د امربالمعروف ځايي چارواکي وايي، د دغه ولایت په شېرازدو ولسوالۍ کې یوې مېرمن چې غوښتل یې د کورني تاوتریخوالي له کبله ځانوژنه وکړي، ژغورلې ده.
په تاجکستان کې د افغانستان سفیر محمد ظاهر اغبر ویلي، چې د تاجکستان هېواد په ملاتړ د افغان ماشومانو او په ځانګړي ډول د نجونو د زده کړو لپاره نوې لارې پرانېستل شوې دي.
د «ارغواني شنبو» په نوم د ښځینه فعالانو یو غورځنګ د پاکستان په پلازمېنه اسلاماباد کې د طالبانو د مخالفانو غونډې ته غبرګون کې ویلي، چې دغه غونډه کولای شي د افغانانو د ملاتړ او پر طالبانو د فشار راوړنې لپاره یو فرصت وي.
د افغانستان د څېړونکو شبکې په یوه راپور کې د طالبانو د «امر بالمعروف او نهې عن المنکر قانون» د اغېزو او پلي کېدو په اړه د نوموړي قانون تر معرفي کېدو یوکال وروسته څېړنه کړې ده.
د سولې نوبل جایزې ګټونکې ملالې یوسفزې بنسټ «ملاله فنډ» د افغان نجونو د زدهکړې خوندیتوب، د جنسیتي توپیرونو پر وړاندې مبارزې او د جندر اپارتاید د قانوني پېژندنې لپاره د ۳،۶ میلیونه امریکايي ډالرو بودجه اعلان کړې ده.
د ملګرو ملتونو سرمنشي انتونیو ګوټرېش په خپل کلني راپور کې چې امنیت شورا ته وړاندې شوی، طالبان د ښځو او نجونو پر وړاندې د جنسي تاوتریخوالي په تور تورن کړي دي. هغه په طالبانو غږ کړی، چې سمدستي دې ټول هغه قوانین او پالیسۍ لغوه کړي چې د ښځو ازادي محدودوي.
په پاکستان کې افغان سیاستوالو ته د غونډې تنظیموونکې او د جنوبي اسیا سټراټیژیک ټیکاو انسټیټیوټ مشرې «ډاکټر ماریا سلطان» پر زلمي خلیلزاد نیوکه کړې، چې «پخواني ګناهونه اوږده سيوري لري.» هغې له خلیلزاد څخه غوښتي، چې «خلک پرېږدي چې په خپله خبرې وکړې»
د طالبانو د کابینې دوو غړو افغانستان انټرنشنل ته تایید کړې، چې ملا هبت الله غواړي د نجونو پر مخ د مدرسو دروازې هم وتړي. د طالبانو د کابینې یاد غړي وايي، دوه اونۍ وړاندې ملا هبت الله د کابینې په غونډه کې ويلي چې ښځې د عصري زده کړو حق نه لري او مدرسې ته تګ یې هم شرعي جواز نه لري.
که څه هم په افغانستان کې د طالبانو له بیا واکمنېدو وروسته نجونې له شپږم ټولګي پورته له زده کړو منع شوي، خو په تاجکستان کې د افغانستان د مخکېني جمهوریت سفیر ظاهر اغبر وايي، هڅه کوي چې په افغانستان کې له زده کړو محرومو افغان نجونو ته په انلاین بڼه د زده کړو زمینه برابره کړي.