د طالبانو د افغانستان بانک د نظارت او مالي خدمتونو عمومي امر لطفالله خیرخواه اېمل ولي خان ته په خطاب کې ویلي: «زه تاسو ته مشوره درکوم چې په پوره غور سره فکر او تحلیل وکړئ.» اېمل ولي خان تر دې وړاندې ویلي و، چې افغان طالبان د افغانانو اصلي څېره نه دي.
لطفالله خیرخوا د چهارشنبې په ورځ (د لړم ۲۱مه) پر خپلې اېکس پاڼې د اېمل ولي خان وروستی پوسټ شریک کړی او ورته یې لیکلي: «له مخکې جوړو شویو اندېښنو او قضاوتونو څخه ځان وساتئ.»
د خیرخوا په خبره، د اېمل ولي خان خبرې مناسبې نه دي او ټولې خبرې یې د مخکېنیو قضاوتونو او جدي فکري پایلو پایله ده.
د عوامي نشنل ګوند مشر اېمل ولي خان وايي، دا د منلو نه ده چې افغان طالبان دې د افغانستان د ولس اصلي استازیتوب وکړي او نه هم ټيټيپي او پيټيای د پښتونخوا د خلکو نمایندګي کوي. نوموړی زیاتوي، چې دغه ډلې او تحریکونه د لوېدیځ جوړې شوې پروژې دي.
د پاکستان د خلکو ګوند مشر بلاول بوټو زرداري د دغه هېواد پارلمان ته په خبرو کې ویلي، چې له «ترهګرو سره د مبارزې» لپاره باید د خلکو استازي، حکومت، اپوزیسیون او سیاستوال سره یو موټي شي. نوموړي ویلي، چې پاکستان لا له وړاندې ترهګرو ته ماتې ورکړې.
بلاول بوټو زرداري د چهارشنبې په ورځ (د لړم ۲۱مه) د پاکستان په پارلمان کې ویلي، چې په دغه هېواد کې ټول سیاستوال، حکومتي مامورین او د خلکو استازي باید خپلمنځي اختلافات پرېږدي.
هغه ویلي: «که سره یو نه شو، ترهګر يو ځل بيا سر راپورته کوي، خو د شکر خبره دا ده چې پاکستان لا دمخه دغو ترهګرو ته ماته ورکړې ده.»
بوټو د خپلو خبرو په ترڅ کې همداراز ویلي، په خپله خاوره کې یې داسې کار کړی چې ناټو او ټولې نړۍ په افغانستان کې نه و کړی.
هغه د خبرداري په ډول وویل: «که خدای کول نو بيا به هم موږ هغوی ته (ترهګرو) ماتې ورکړو.»
دا په داسې حال کې ده، چې په دې وروستیو کې په پاکستان کې ناامنیو زور اخیستی. تېره ورځ د پاکستان د پلازمېنې په جي ۱۱ سیمه کې د یوه ځانمرګي برید امله ۱۲ کسان ووژل شول او نږدې ۳۰ کسان ټپيان شول.
د پاکستان د دفاع وزیر د طالبانو د اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر د څرګندونو په غبرګون کې ویلي، چې د پاکستان او افغانستان ترمنځ د سوداګریزو اړیکو کمول به اسلاماباد ته ګټه ورسوي. هغه وویل، چې له افغانستان سره د اقتصادي اړیکو پرې کېدل به پاکستان ته هېڅ ډول زیان ونه رسوي.
ملا عبدالغني برادر د چهارشنبې په ورځ پر افغان سوداګرو غږ وکړ، چې له پاکستان سره ټولې سوداګریزې اړیکې ودروي. خواجه اصف په ځواب کې وویل: «دا د افغانستان داخلي مسله ده، که دوی د توکو د واردولو لپاره د ایران، ترکیې، ترکمنستان یا ان د هند لارې هم کاروي، مونږ لپاره هېڅ توپیر نه لري؛ ځکه چې دا پرېکړه پاکستان ته کوم اقتصادي زیان نه رسوي او ان موږ ته ارامي هم راکوي. »
هغه زیاته کړه: «د کراچۍ له بندر څخه د افغانستان لپاره د وارد شویو توکو یوه برخه بیا هم پاکستان ته راستنېږي. د افغانانو له خوا د نورو لارو غوره کول زموږ لپاره اقتصادي ګواښ نه دی.»
د پاکستان د دفاع وزیر ټینګار وکړ: "د دواړو هېوادونو ترمنځ د ترافیکو کمول به د سوداګرۍ یا په بله پلمه پاکستان ته د ترهګرۍ ننوتل کم کړي. په دې حالت کې به زموږ لپاره د سرحدونو اداره کول اسانه شي. دا پرېکړه په حقیقت کې په پټه یو نعمت دی؛ ځکه چې که افغانستان نورې لارې غوره کړي، نو دا به پاکستان ته ګټه ورسوي، نه دا چې زیان ورسوي."
ملا عبدالغني برادر نن له افغان سوداګرو وغوښتل، چې له پاکستان سره سوداګري ودروي او بدیلې لارې غوره کړي.
هغه وویل: "ټول افغان سوداګر او صنعتکاران باید د پاکستان پر ځای نورې سوداګریزې لارې غوره کړي. زه له دوی څخه غوښتنه کوم چې ژر تر ژره د وارداتو او صادراتو لپاره بدیل لارې ولټوي."
ملا برادر خبرداری ورکړ، چې د درې میاشتني ضرب الاجل وروسته هر هغه سوداګر چې له پاکستان سره سوداګرۍ ته دوام ورکوي، د طالبانو د حکومت له همکارۍ څخه به محروم شي او د هغه غږ به نه اورېدل کېږي. هغه له پاکستان څخه د وارد شویو درملو کیفیت هم ټیټ وباله او ویې ویل، چې افغان سوداګر یوازې درې میاشتې وخت لري چې له پاکستان سره خپلې درملیزې معاملې پای ته ورسوي.
د عوامي نشنل ګوند مشر اېمل ولي خان وايي، دا د منلو نه ده چې افغان طالبان دې د افغانستان د ولس اصلي استازیتوب وکړي او نه هم ټيټيپي او پيټيای د پښتونخوا د خلکو نمایندګي کوي. نوموړی زیاتوي، چې دغه ډلې او تحریکونه د لوېدیځ جوړې شوې پروژې دي.
اېمل ولي خان د چهارشنبې په ورځ (د لړم ۲۱مه) پر اېکس پاڼې لیکلي، چې د ډیورنډ کرښې دواړو غاړو کې پراته ملتونه له یو بل سره توپير لري.
هغه زیاته کړې، چې لوېدیځ هڅه کوي دا ټوله سیمه په یوه «ژوندي دوزخ بدل کړي.»
نوموړي زیاته کړې: «د کرښې دواړو غاړو ته پراته ملتونه له یو بل څخه ډېر توپير لري، دا یو حقیقت دی که یې څوک مني او که نه، دا ټول د لوېديځ پروژې دي تر څو دا ټوله سیمه په یوه ژوندي دوزخ بدل کړي.»
د پخواني جمهوري نظام د ماليې وزیر حضرت عمر زاخېلوال د طالبانو د اقتصادي مرستیال ملا عبدالغني برادر د وروستیو څرګندونو په تړاو ویلي، چې په وچه کې بند هېواد ټرانزیټ د ګاونډي هېواد «امتیاز یا ډالۍ» نه، بلکې د نړیوالو قوانینو او دوه اړخیزو سوداګریزو تړونونو له مخې مشروع حق دی.
هغه دا څرګندونې وروسته له هغه کړې چې ملا برادر د افغان سوداګرو او صنعتکارانو یوې غونډې ته وویل، له پاکستان سره د قرارداد لرونکي کسان دې خپل حسابونه په درېیو میاشتو کې تصفیه کړي، ځکه له دغه هېواده واردات د ټیټ کیفیت له امله باید محدود شي.
زاخېلوال پر ایکس خواله رسنۍ لیکلي، د سیاسي اختلافاتو یا ترینګلتیا له امله هېڅ هېواد نهشي کولای د بل هېواد د ترانزیت حق سلب کړي. هغه ټینګار کړی چې د افغانستان د حکومت اساسي دنده دا ده چې د خپلو سوداګرو او صادراتو د تېرېدو د حق ملاتړ وکړي، نه دا چې هغوی له خپلو نړیوالو حقونو «په یوطرفه او داوطلب ډول» تېر شي.
پخواني وزیر له طالبانو غوښتي چې د احساساتي پرېکړو پر ځای دې د افغانستان سوداګریزې او اقتصادي ګټې د نړیوالو اصولو او واقعي اړتیاوو پر بنسټ وساتي.
د پښتون ژغورنې غورځنګ مشر منظور احمد پشتین ویلي، چې د پېښور امن جرګه کې د غورځنګ د استازو بې احترامي شوې او هغوی ته د وینا ورکولو اجازه نه ده ورکړل شوي. پشتین ویلي، د جرګې له تالار نه تر وتلو وروسته د غورځنګ د استازو ګرځند ټیلیفونونه بند دي او بیا هېڅ اړیکه ورسره نه ده شوې.
منظور احمد پشتین ویلي، چې د پښتون ژغورنې غورځنګ استازو د پېښور په امن جرګه کې د ګډون بلنه د پښتونولي له مخې منلې وه، خو په جرګه کې د ګډون پر مهال د یاد غورځنګ استازو سره د جرګې د تالار په دروازه کې سپک چلند او بې احترامي شوې ده.
نوموړي پر خپل فیسبوک پاڼه لیکلي:«په جرګه کې د سیاسي ګوندونو او ټولنیزو تنظیمونو لپاره لومړۍ څوکیو کې ځای او د خبرو کولو زمینه برابره شوې وه، خو د پښتون ژغورنې غورڅنګ استازو لپاره ځای په پام کې نه و نیول شوی.»
نوموړي ویلي، چې د امن جرګې د تنظیم کوونکو له خوا د پښتون ژغورنې غورځنګ استازو ته د وینا اجازې نه ورکولو په اړه ویل شوي وو:«پر موږ لږ فشار دی، موږ هڅه کوو.»
نوموړي زیاته کړې، چې د پښتون ژغورنې غورڅنګ پر استازو په امن جرګه کې د پاکستان د ملي سرود په احترام د نه دریدو له امله فشارونه ډېر شوي او د هغوی پر ضد تبلیغات شوي دي.
پشتین ویلي، چې د پښتون ژغورنې غورځنګ استازیو په جرګه کې تر وروستیو شیبو او انتظار کولو وروسته له جرګې سره پریکون کړی او د اعتراض په ډول د جرګې له تالار څخه وتلي دي.
منظور احمد پشتین ویلي، چې د پېښور جرګې له تالاره د پښتون ژغورنې غورځنګ استازو له وتلو وروسته د هغوی موبایلونه بند دي او بیا هېڅ ډول اړیکه ورسره نه ده نیول شوې.
منظور احمد پشتین په ټینګار سره ویلي، چې دغه ډول ستونزې به یاد غورځنګ له خپلو موخو څخه پر شا نه کړي.
پشتین زیاته کړې:«موږ د خپل مظلوم وطن او پښتنو لپاره قرباني ورکړې ده او لا هم د قربانۍ، سختې او هوډمنې مبارزې لپاره چمتو یو. موږ نه د واک شوق لرو او نه د لنډمهاله ګټو لپاره بل چاته امتیاز ورکوو، زموږ مبارزه د پښتنو د ستونزو د حل او له حقوقو څخه د دفاع لپاره ده.»
دا په داسې حال کې ده، چې نن د پښتون ژغورنې غورځنګ غړو نظیف خان اشنغر، حنیف پشتین او نورالله ترین د خیبر پښتونخوا د امن جرګې له تالار نه تر راوتلو وروسته خبریالانو ته وویل، چې دوی ته په دې جرګه کې د خبرو او وینا وخت نه دی ورکړل شوی او دوی له دې امله د اعتراض په ډول له جرګې سره پرېکون کوي. دوی ویلي، چې دا جرګه دولتي ده او د ریاست تر چتر لاندې جوړه شوې ده.